آقا حسین خوانساری

زندگینامه:

آقا حسین بن آقا شریف بن آقا رضی الدّین محمّد بن آقا حسین خوانساری، از علما و حکمای قرن دوازدهم هجری است. در علوم عقلی و نقلی مهارت داشت. پدرانش همه از دانشمندان اصفهان بودند و اغلب در حکمت و ادبیات مهارت داشتند.

شیخ عبدالنّبی قزوینی که با او معاصر بوده درباره او می نویسد: «من فضلاء زماننا من سلاله الافاضل و من خلاصه الاماثل و هو مربوط بالحکمه...»

در اصفهان متولد شده و تحصیل کرد و به تحقیق و و تالیف مشغول بود. وی تا سال ۱۱۹۱ ه. ق. زنده بود.

کتاب ها :

۱. " شرح التحصیل " بهمنیار

وی قسمت هایی از کتاب «التحصیل» تألیف «بهمنیار» شاگرد را شرح نموده است .

۲. " الکلی و التشکیکیه

*

منابع

--------------------------------------------

- اعلام اصفهان ج ۲ ص

- تتمیم امل الآمل، ص134

- خاندان شیخ الاسلام اصفهان، ص176

- دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، ص560

- الکواکب المنتشره، صص 203 و 204

- زندگینامه علّامه مجلسی ج1، ص342

- الذریعه، ج13، ص143.

برچسب‌ها: مشاهیر اصفهان, فیلسوفان اصفهان

حاج اسماعیل خاتون آبادی اصفهانی

حاج اسماعیل اصفهانی خاتون آبادی فرزند حاج محمّدامین، فیلسوف و عالم فقیه از بزرگان قرن دوازدهم هجری.

از اعاظم علماء و اکابر فقهاء، محقّق مدقق، در علوم عقلی و نقلی مهارت داشت. قسمت موسیقی شفا را در مسجد جامع جدید عبّاسی [مسجد امام] اصفهان تدریس می کرد. مردی قانع، زاهد و اهل ورع و تقوی بود، و با وجود مکنت، ترک لذّات نموده، لباس خشن می پوشید، و اموال خود را به نیازمندان می بخشید، و نسبت به سلاطین و بزرگان دولت، بی اعتنا بود. گویند اشرف افغان به دیدارش رفت؛ ولی وی بدو اعتنایی ننمود، و برایش برنخاست.

شیخ محمّد بن محمّدزمان کاشانی از شاگردان او است، و از استاد خویش چنین یاد کرده است: «مولانا المحقّق الموفّق، العلاّمه الزّاهد العابد الاعورعی الحاج محمّداسماعیل بن الحاج محمّدامین الخاتونآبادی»

منابع

----------------------------------------

-اعلام اصفهان ج ۱ ص

- تتمیم امل الآمل، ص66

- اعیان الشّیعه، ج11، ص185

- دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، ص263

- میراث اسلامی ایران، ج7، ص184.

برچسب‌ها: مشاهیر اصفهان, فیلسوفان اصفهان

پروفسور عبدالجواد فلاطوری

زندگینامه

پرفسور عبدالجواد حکیمی معروف به �فلاطوری� فرزند حسین فیلسوف دانشمند و اسلام شناس کم نظیر معاصر از اعقاب حکیم ملاّ اسماعیل اصفهانی (واحدالعین) در روز سوم فروردین 1304ش در محلّه بیدآباد اصفهان متولّد شد. تحصیل در مقطع ابتدایی را در دبستان اقدسیه و دبستان ایران طی کرد و در مقطع متوسّطه در سال 1322ش از هنرستان صنعتی اصفهان دیپلم گرفت و سپس با خانواده به تهران رفت.

در اصفهان از محضر شیخ محمّدتقی قمشه ای و در مدرسه مروی تهران از محضر آیه اللّه حاج شیخ محمّدعلی شاه آبادی بهره گرفت. در سال 1326ش به مشهد رفت و در مدرسه حاج حسن حجره گرفت و در فقه و اصول و ادبیات در محضر علمای عالیقدر آنجا همچون شیخ محمّدتقی ادیب نیشابوری (ادیب ثانی) ، حاج میرزا احمد مدرس یزدی، شیخ کاظم دامغانی، شیخ هاشم قزوینی، شیخ هادی کدکنی، شیخ مجتبی قزوینی، حاج شیخ محمّدرضا کلباسی، حاج شیخ محمّدرضا ترابی خراسانی به کسب فیض مشغول شد. در سال 1326 حاج شیخ محمّدرضا کلباسی جهت او اجازه اجتهاد نوشت. و به تدریس در مشهد مقدّس پرداخت.

در سال 1330ش به تهران بازگشت و برای تکمیل معلومات خود نزد شیخ محمّدتقی آملی، آقا میرزا احمد آشتیانی، میرزا مهدی آشتیانی و سیّد احمد خوانساری حاضر شد. و همزمان به تحصیل در دانشکده الهیات دانشگاه تهران مشغول شد و با �ترجمه مشاعر� ملاّصدرا با درجه ممتاز از آن دانشکده لیسانس گرفت.

در سال 1333 برای ادامه تحصیل به آلمان رفت و در شهرهای �ماینس�، �کلن� و �بُن� در رشته های فلسفه، روان شناسی، علوم تربیتی، علوم اجتماعی و تطبیق ادیان در دانشکده فلسفه تحصیلات خود را پی گرفت و در سال 1338ش از دانشگاه کلن مدرک گرفت و به عنوان استادیار در دانشگاه هامبورگ به تدریس زبان و ادبیات فارسی و فلسفه اسلامی پرداخت. او در سال 1340ش با ارائه پایان نامه ای با عنوان �تفسیر اخلاق کانت در پرتو احترام� دکترای خود را از دانشگاه �بن� اخذ کرد.

او در سال 1343ش مرکز تحقیقات علوم و عقاید شیعی را تأسیس نموده و بیش از هشت هزار جلد کتاب درباره شیعه را برای کتابخانه آنجا فراهم کرد. آنگاه در دانشگاه کلن به تدریس پرداخت. در سال 1349 رساله �دگرگونی بنیادین فلسفه یونانی در اثر برخورد با اندیشه اسلامی� را ارائه داد و به درجه استادی نائل شد.

از خدمات ارزنده او اصلاح و تدوین کتاب های درسی 17 کشور اروپایی در باب اسلام است. او کاستی ها و اشتباهات و تحریفاتی که در کتاب های درسی مدارس اروپایی وجود داشت را به خوبی اصلاح نمود. برگزاری کنگره های متعدد درباره اسلام با حضور و سخنرانی مستشرقان و اسلام شناسان و نوشتن ده ها مقاله در باب فرهنگ و تمدن و فلسفه اسلامی و تطبیق آن با فلسفه غرب از اقدامات ارجمند او برای معرفی اسلام پیشرو به مردمان مغرب زمین بود. همچنین در سال 1355ش آکادمی علوم اسلامی را تأسیس نمود.

پرفسور فلاطوری در روز یکشنبه 9 دی ماه 1375ش در آلمان وفات یافته و جنازه به اصفهان حمل و در گلستان شهدا نزدیک مزار عالم ربّانی حاج آقا رحیم ارباب مدفون شد.

کتاب ها

1. �ترجمه ایران در زمان پیش از اسلام� نوشته: برتولد اشپولر (که بهترین ترجمه سال شناخته شد)

2. �فهرست کتاب های آکادمی اسلامی� که در سال 1374ش به چاپ رسید

3. �اسلام در دیالوگ� در دو جلد

4. �جانشینان محکوم� ترجمه �الاستغاثه فی بدعه الثلاثه� در دو جلد

5. تألیف 6 جلد کتاب درسی درباره اسلام برای مدارس

6. �نصاب آموز�

7. �آلمان و کشورهای اروپایی�

8. �جبهه اسلامی آزاد�.

تعدادی از مقالات و مصاحبه های او در کتاب �فلاطوری� (جلد دوّم) به چاپ رسیده است

منابع

-----------------------------------------------------

- فرهنگ شاعران و نویسندگان معاصر سخن، صص 448 و 449؛

- کتاب �فلاطوری�، ج1، صص 141-165؛

- زندگینامه و خدمات فرهنگی دکتر عبدالجواد فلاطوری، صص 23-27 و 135-150؛

- تخت فولاد اصفهان (چاپ دوم) ، صص 240 و 241؛

- نادره کاران، صص 885 و 886.

- اعلام اصفهان ج4

برچسب‌ها: مشاهیر اصفهان, فیلسوفان اصفهان, زادگان ۱۳۰۴ ه ش, درگذشتگان ۱۳۷۵ ه ش

سید رضی لاریجانی

حاج سیّد رضی لاریجانی، عالم حکیم و فیلسوف جلیل، از اجلّه شاگردان آخوند ملّا علی نوری در اصفهان بوده و در این شهر حکمت متعالیه تدریس می فرموده [است]. به طهران منتقل شده و در آن شهر در سال 1270ه. ق.ق وفات یافته و هم در آنجا مدفون گردیده است. در اعیان الشیعه نام او سیّد رضا ذکر شده است. فرزندش سیّد محمّد شمس الادباء، از دانشمندان و شعرای طهران در آن عصر است.

ظاهرا در اواخر قرن دوازدهم هجری در «لاریجان» مازندران متولّد شده و بعد از قتل به ناحق پدر، به همراه مادر و برادرش به اصفهان آمده و نزد ملّا علی نوری و ملّا محمّد اسماعیل واحدالعین حکمت متعالیه را فرا گرفته و حکمت مشاء را از سایر حکماء آموخت. برخی از میرزا عبدالجواد شیرازی و میرزا رفیع شیرازی به عنوان اساتید او نام برده اند که محلّ تردید و تشکیک است و از این دو نفر مجهول الحال در منابع معتبر تاریخ و تراجم ذکری نشده است.

او جامع حکمت و عرفان بوده و بر فلسفه اشراقی و عرفان محی الدّین عربی تسلط داشته و کتب مربوط به آنها را تدریس می فرموده و در بین اقران در احاطه به مباحث حکمی و عرفانی ممتاز بوده و طلاب و علمای اهل ذوق و حال درس او را بر مدرسین هم طبقه او ترجیح می داده اند. از شاگردان او می توان به حکیم آقا محمّد رضا قمشه ای (صهبا)، حاج ملّا هادی سبزواری، میرزا محمّد حسن شیرازی (میرزای بزرگ)، ملّا محمّد اسماعیل درکوشکی، میرزا محمّد جعفر لواسانی (حکیم الهی) و غیره اشاره کرد.

لاریجانی در سال 1267ق به دعوت میرزا اسماعیل مستوفی گرکانی به تهران رفت و به تدریس ادامه داد تا همانجا مرحوم شد.

منابع

------------------------------------------------------

- کیهان اندیشه: شماره 62، مهر و آبان 1374ش، صص 65-73؛

- مجمع الفصحاء، ج4، ص462؛

- المآثر و الآثار (چهل سال تاریخ ایران)، ج1، ص235؛

- تحریر ثانی تاریخ حکماء و عرفای متأخر، صص 261-263؛

- منتخب معجم الحکماء، صص 96 و 97؛

- مکارم الآثار، ج6: ص1957؛

برچسب‌ها: مشاهیر لاریجان, مشاهیر اصفهان, فیلسوفان اصفهان, درگذشتگان ۱۲۷۰ ه ق