|
مشاهیر ایران و اسلام
|
||
محمد بن مظفرالدین خطیبی خلخالی از دانشمندان ماهر در ادبیات غرب در قرن هشتم هجری است. وی در سال ۷۴۵ ه. ق. در حرّان درگذشت
کتاب ها
۱. " مفتاح تلخیص المفتاح " به عربی ، در شرح " تلخیص المفتاح " جلال الدین قزوینی ( خطیب دمشق ). کتاب قبل از سال ۷۳۹ ه. ق. تالیف شده است.
- نسخه شماره ۱۴۴۲۷ در کتابخانه آیت الله مرعشی در قم.
- نسخه شماره ۹۷۰۴ کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران ، به خط نسخ محمد بن یوسف حبشی سیوری در پنج شنبه ۱۱ شعبان ۷۲۵ در سلطانیه. سماع از شارح ، مقابله از احمد بن محمود من طلب گیلی فومنی. ۲۴۸ برگ.
- نسخه شماره ۳۳۳۶ کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران
- نسخه شماره ۷۴۴ ط کتابخانه مجلس شورای اسلامی
- نسخه عکسی شماره ۱۳۳۶ کتابخانه مرکز احیاء میراث اسلامی .اصل نسخه در کتابخانه واتیکان در رم.
- نسخه شماره ۳۱۹ کتابخانه مرکز مطالعات اسلامی
- نسخه شماره ۱۷۸۲ کتابخانه ملی ایران
- نسخه شماره ۲۰۵۱ کتابخانه ملی ایران
۲. "تنویرالمصابیح" ، در شرح "مشکاهٔ‌المصابیح" بغوی
۳. "منظومه‌ای" در منطق
۴. "شرح منهی‌السول والأمل" ، در علم اصول و جدل
*
منابع
--------------------------------------------
نسخه های نویافته ص ۱۶۴.
برچسب‌ها: مشاهیر خلخال, ادیبان خلخال, درگذشتگان ۷۴۵ ه ق
ناصرچشم آذر موسیقیدان و آهنگساز ایرانی در روز دهم دی ماه سال ۱۳۲۹ در شهرستان اردبیل متولد شد. او در سایه تعلیمات پدرش استاد اسماعیل چشم آذر مراحل اولیه موسیقی را فراگرفت و در کودکی نیز ساز آکاردئون را انتخاب کرد. این هنرمند در ۱۲ سالگی به‌همراه پدرش وارد ارکستر آذربایجانی رادیو ایران میشود و در ۱۳ سالگی نیز جایزه ویژه موسیقی را در مقطع دبیرستان به‌خاطر نواختن آکاردئون دریافت کرد.
این هنرمند پس از گذارندن دوره‌های مختلف موسیقایی در کشور آمریکا در محضر استادان به نام موسیقی ایران از جمله مرتضی حنانه و ملیک اصلانیان دوره‌های تکمیلی را نیز سپری
کرد. مرحوم چشم آذر از پیشگامان ساز‌های الکترونیک در ایران است که آلبوم ماندگار �باران عشق� یکی از شاهکار‌های اوست.
آهنگسازی چندین اثر سینمایی از جمله �خواهران غریب� به کارگردانی کیومرث پوراحمد، �سوپراستار� به کارگردانی تهمینه میلانی، �زن دوم� به کارگردانی سیروس الوند، �قرنطینه� به کارگردانی منوچهر هادی، �تله� به کارگردانی سیروس الوند، �آتش بس� به کارگردانی تهمینه میلانی، �شمعی درباد� به کارگردانی پوران درخشنده، �غزل� به کارگردانی محمدرضا زهتابی، �خواب و بیدار� به کارگردانی مهدی فخیم زاده، �ساقی� به کارگردانی محمدرضا اعلامی، �قارچ سمی� به کارگردانی رسول ملاقلی پور، �دختران انتظار� به کارگردانی رحمان رضایی، �سارای� به کارگردانی یدالله صمدی، �حریف دل� به کارگردانی رضا گنجی، �می خواهم زنده بمانم� به کارگردانی ایرج قادری، �قصه‌های مجید� به کارگردانی کیومرث پوراحمد، �هامون� به کارگردانی داریوش مهرجویی فعالیت‌هایی است که این آهنگساز شناخته شده کشورمان انجام داده است.
آلبوم‌های �شکوفه‌های ایران�، �خواهران غریب�، �شب‌های تهران�، �باران شادی�، �طلوع عشق� و �باران عشق� نیز از جمله آثار صوتی این آهنگساز فقید هستند.
مرحوم چشم آذر قرار بود اردیبهشت ماه سال 1397 کنسرت‌هایی را به تهیه کنندگی رسول ترابی در تالار وحدت تهران برگزار کند.
این هنرمند پرتلاش دچار حمله قلبی شده و به بیمارستان باهنر تهران بستری شد و در صبح جمعه 14 اردیبهشت 1397 ه. ش. درگذشت.
منابع
-------------------------------------------------
- سایت اینترنتی فرارو 15 اردیبهشت 1397
نظام الدین بن شمس الدین اردبیلی از خوشنویسان خط نستعلیق در قرن دهم هجری است. از خوشنویسان مقرر آذربایجان بود و علاوه بر نستعلیق ، اقلام ششگانه را نیز خوش می نوشت و بیشتر در اردبیل به کتابت اشتغال داشت و تا سال 920 ه. ق. زنده بود.
منابع
----------------------------------------------
- احوال و آثار خوشنویسان ج 3 ص 942
محمد قاسم پورستار ( که به محمد پورستار شهرت یافته بود ) بازیگر سینما و تلویزیون در سال 1318 ه. ش. در اردبیل به دنیا آمد. در جوانی در تهران به طور حرفه ای به بازیگری سینما روی آورد. او یکی از چهره های برجسته بازیگری فیلم های تاریخی و مذهبی به شمار می رفت. او که در سالهای پایانی عمر دچار عارضه سکته قلبی شده بود، مدت‌ها در بیمارستان بستری و سرانجام پس از بهبودی به خانه منتقل شد اما صبح روز ۲۵ آبان ۱۳۹۶ ه ش در منزل خود درگذشت.
آثار
سینمایی
- کاروان‌ها (مشترک با آلمان و آمریکا ۱۳۵۶)
- چنین کنند حکایت (کوتاه- ۱۳۵۸)
- آفتاب‌نشین‌ها (۱۳۶۰)
- سفیر (۱۳۶۲)
- میلاد (۱۳۶۳)
- اتوبوس، جستجو در شهر (۱۳۶۵)
- کنار برکه‌ها (۱۳۶۶)
- ارثیه (۱۳۶۸)
- ابلیس (۱۳۷۰)
- مسافران (۱۳۷۱)
- پاییز بلند (۱۳۷۲)
- آخرین شناسایی (۱۳۷۳)
- راه افتخار (۱۳۷۴)
- لاک‌پشت (فیلم) (۱۳۷۶)
- ایران سرای من است (۱۳۷۷)
- مریم مقدس (۱۳۸۰)
- "بشارت منجی"
تلویزیونی
- تله‌فیلم «میرنصیر و غول نگون‌بخت» (۱۳۵۳)
- تله‌فیلم «ابوریحان»(۱۳۶۴)
- زندگی (۱۳۷۱–۱۳۷۰)
- نبردی دیگر (۱۳۷۴)
- خبرنگار خارجی[ (۱۳۷۷)
- مردان آنجلس (۱۳۷۹)
- مریم مقدس (۱۳۸۱)
- یوسف پیامبر (۱۳۸۷)
- مختارنامه (۱۳۹۰–۱۳۸۹)
- آتش و شبنم (۱۳۸۲–۱۳۷۹)
منابع
------------------------------------
- ویکی پدیا دانشنامه آزاد اینترنتی
- اطلاعات متفرقه
برچسب‌ها: مشاهیر اردبیل, مشاهیر تهران, بازیگران تهران, زادگان ۱۳۱۸ ه ش
ملک سعید خلخالی ، عالم فاضل ، ادیب شاعر و عارف کامل ، یکی از دانشمندان قرن دهم و اوایل قرن یازدهم هجری است. اصلا اهل خلخال بود و در شیراز زندگی می کرد. در علوم عقلی و نقلی مهارت داشت و به تصوف گرایش داشت و به خاطر برخی اعتقاداتش مورد تکفیر تعدادی از علمای شیراز قرار گرفت . شعر نیز می سرود و در ادبیات فارسی زبردست بود. او در شیراز به تدریس مشغول بود و شاگردان بسیاری از درس او بهره بردند از جمله : روح الله همدانی و قوام الدین عبدالله کامل جهرمی. ملک سعید خلخالی در سال 1012 ه. ق . در شیراز وفات یافت. کتاب " التحفه العلویه " از کتاب های اوست. این شعر از اوست :
تا طی بساط ملک هستی کردیم
بی نقص خودی خداپرستی کردیم
بر ما می وصل نیک می پیمودند
تف بر رخ ما که زد و مستی کردیم
منابع
----------------------------------------------
- تراجم الرجال ، جاپ 1414 ه. ق. ج2 ص824
- تذکره میخانه ص 704
برچسب‌ها: مشاهیر خلخال, شاعران خلخال, مشاهیر شیراز, درگذشتگان ۱۰۱۲ ه ق
محمّد تقی بن محمّد صالح بن حاجی گنجی اردبیلی، عالم فاضل. از دانشمندان قرن یازدهم هجری است.
وی در غره محرّم 1058ق از کتابت «تهذیب الأحکام» در مدرسه صفویه اصفهان فراغت یافته و کتاب را نزد، علّامه ملّا محمّد تقی مجلسی قرائت نموده است. مجلسی در پایان کتاب طهارت و صلاه دو أنهاء به تاریخ های اواخر محرم 1060 و اواسط ربیع الاوّل 1062ق برای کاتب نوشته است واو را با القاب «المولی الفاضل العالم العامل» و «المولی الفاضل اللوذعی الالمعی» ستوده است.
این نسخه به شماره 4271 در کتابخانه آیت اللَّه العظمی مرعشی نجفی در قم موجود است.
منابع
------------------------------------------------------
- تراجم الرجال، ج2، ص638؛
- فهرست مرعشی، ج11، ص274
ميرزا صادق بيضا’ اردبيلي از شاعران معاصر در حدود 1226 ه. ش. در محله سیلیمان شاه کوچه اسماعیل بیک اردبيل متولد شد. خانه وي تا اين اواخر پابرجا و به ( بيضاء حيه طي ) معروف بوده است . او شغل تجارت داشته و به وارد و صادر نمودن پوست بره اشتغال مي ورزيد. طبع شعر قوي و مطالعات زيادي داشته است. اشعارش غالبا به زبان تركي و در مدايح و مرثيه سرايي اهل بيت بوده است. در گفته هايش ذوق عرفاني به چشم مي خورد. و به گفته يكي از نوادگانش خود بيضا در ايام بيماري مشرف به موتش سروده هايش را كه با مركب نوشته شده بوده است درظرف آبي ريخته وشسته است.با اين حال جسته گريخته ازاشعار او در يادداشتهاي ديگران باقي مانده است.دو بيت زير نمونه اي ازاشعار تركي اوست.بيضاء در نفسير قرآن شريف ، نهج البلاغه و آثار گرانپايه متقدمين از قبيل : سنائي ، عطار ، خاقاني ، سعدي ، حافظ ، مولوي ، فضولي و ساير قلمداران عرصه شعر و ادب و عرفان مطالعات بسیار داشته و علوم بيان و كلام ، عروض و بديع و قافيه ، فلسفه و منطق و النهايه را به خوبي فرا گرفته است . ميگويند مرحوم بيضاء به دليل احاطه به علوم اسلامي و مسائل فقهي ، گاهي اوقات وكالت اشخاص را قبول و در دعاوي مطروحه در محاكم از حقوق موكلين خود دفاع ميكرده است.
· شغلش كلاه دوزي بود و در راسته بازار اردبيل – آنجا كه بازار كلاه دوزان فعلي قرار دارد دكان داشت . (اين دكان در جريان خيابان كشي از بين رفته است )
در كنار اين كار ، گاه گداري به تجارت پوست بره مي پرداخت . از شهرهاي بخارا ، باكو ، تهران ، زنجان و شايد از عراق و شام پوست بره خريداري كرده ، در آذربايجان به فروش مي رسانيد و از اين طريق امرار معاش مي كرد .
اشعارش غالبا به زبان تركی و در مدح و مراثی اولیای دین و خاندان امامت شیعیان است در گفته هایش ذوق عرفانی به چشم می خورد مجموعه اشعار وی تدوین نگردیده و بگفته یكی از نوادگانش خود بیضا در ایام بیماری مشرف به موتش سروده هایش را كه با مركب نوشته بوده است در ظرف آبی ریخته و شسته است با اینحال جسته گریخته از اشعار او در جنگها و یادداشتهای دیگران باقی مانده است . وی سرانجام 1301 شمسي در زادگاهش اردبيل در سن 75 سالگي دعوت حق را لبيك گفت ، جسمش در شهيدگاه بقعه شيخ صفي الدين اردبيلي ( آرامگاه شهداي جنگ چالدران ) به خاك سپرده شد
دیوان شعر استاد با نام ( کلام بیضای اردبیلی ) در 510 صفحه از سوی تنی چند از علاقمندانش گرد آوری و با همت هیأت اردبیل شناسی و صندوق قرض الحسنه مهدیه با یک پیشگفتار و سه مقدمه در خرداد سال 74 چاپ و منتشر گردید
دوبیت زیر نمونه ای از اشعار تركی است.
قضا كاتبلری دنیا او ین غمخانه یاز مشلار
فراغت ایسته سه هر كس اونی دیوانه یازمشلار
خلیله حكم اولوندی تا كه اوغلون گسمه قربانی
بو قربانی ازل گوندن شه مردانه یاز مشلار
منابع
--------------------------------------
- سایت اینترنتی تبیان استان اردبیل
- وبلاگ مفاخر آذربایجان : 24 آبان 1394
- وبلاگ خانه شعر ترکی : 4 تیر 1391
برچسب‌ها: مشاهیر اردبیل, شاعران اردبیل, زادگان ۱۲۲۶ ه ش, درگذشتگان ۱۳۰۱ ه ش
چه از خلوت به صحرا جلوه گر شد حسن بی پروا
به سر هر ذره را سودای شور و عشق شد پیدا.
و آخر آن این است :
جنونی محو روی دلستان خود چه میداند
که مجنون است می آید برش یا می رود لیلی .
منابع
---------------------------------------------------
- فهرست نسخه های خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی ج 26 ص 285
- الذریعه ج9 ص 206
- تذکره شعرای آذربایجان ج1 ص 39
|