|
مشاهیر ایران و اسلام
|
||
زندگینامه :
مولانا خاوری سمرقندی از شاعران قرن نهم هجری است. در سمرقند ساکن بود و خیاطی می کرد و طبعش نیک بود وبدیهه را روان می گفت .
نمونه شعر :
بیتی از یک ترجیع بند
گه بسنگم زنی و گاه بمشت
بازی بازی مرا بخواهی کشت .
*
من که عمری بهوس پیروی دل کردم
عمر بگذشت ندانم که چه حاصل کردم
*
منابع
-------------------------------------------------
- تذکره مجالس النفائس صص۴۷ ، ۲۲۱.
- تذکره عرفات العاشقین ج ۲ ص ۱۲۱۱ و ۱۲۱۲.
- صبح گلشن ص ۱۵۱.
- تذکره حسینی ص ۱۲۰.
- الاعلام ج ۳ ص ۲۰۲۱.
- الذریعه ج ۹ ص ۲۸۸.
لغت نامه دهخدا ج ص
برچسب‌ها: مشاهیر سمرقند, شاعران سمرقند
زندگینامه:
میر ویس ( میر قرشی) سمرقندی متخلص به " خطایی " از شاعران قرن نهم هجری است. در بازار سمرقند دکان صحافی داشت و شاعران و اهل فضل آنجا گرد هم می آمدند و او را از کسب و کار باز می داشتند و به این خاطر در تنگنا معیشت گرفتار بود.
سرانجام در سمرقند درگذشت و همان جا به خاک سپرده شد.
نمونه شعر :
نیست آیین محبت کردن از یاری گله
ور نه زان بد عهد می کردیم بسیاری گله
*
منابع
---------------------------------------------------
تذکره مجالس النفائس صص ۴۷ و ۲۲۰.
- الذریعه ج ۹ ص ۲۹۸.
- فرهنگ سخنوران ص ۱۹۳.
- لغت نامه دهخدا ج ص
برچسب‌ها: مشاهیر سمرقند, شاعران سمرقند
زندگینامه:
خواجه خسرو سمرقندی قاضی یک قلعه از ملک سمرقند بوده و در مدرسه میرزا الغ بیک سمرقند تدریس می کرد. و با وجود فضل و کمال در غایت زهد و تقوی بود و بسی طبع زیبا داشت و در فن تاریخ و انشاء بی نظیر و بی همتا بوده و تا سال ۸۹۶ ه. ق. زنده بوده است.
او تاریخ وفات باباخدای داد که از جمله مجذوبان سمرقند بود «مجذوب سالک » گفته و کتاب وقفیه میرعلیشیر را تصحیح نمود و «من وقف علیشیر» تاریخ آن گفته و بالجمله دقت طبع او ظاهر است و حاجت به بیان ندارد.
نمونه شعر:
امعم به اسم ملک :
در میان هر چیزکان از اوج مه تا ماهیست
مظهر اسمیت گشته گر ترا آگاهیست
*
منابع
---------------------------------------------
- تذکره مجالس النفایس ص ۱۱۴ و ۲۸۶.
- الذریعه ج ۹ صص ۲۹۴ ، ۳۰۷.
- صبح گلشن صص ۱۵۱و ۱۵۲.
- قاموس الاعلام ج ۳ ص ۲۰۴۶.
- تذکره روز روشن ص
- فرهنگ سخنوران ص ۱۹۰.
برچسب‌ها: مشاهیر سمرقند, شاعران سمرقند
زندگینامه:
مولانا خزانی سمرقندی از شاعران قرن نهم هجری است. وی فرزند مولانا یحیی سمرقندی و از نوادگان قاضی خان است. او در سال ۹۲۸ ه. ق. با پدر پیر عزیز خود از راه دشت قبچاق به روم ( امپراتوری عثمانی ) آمد و از آنجا به مکّه رفت
نمونه شعر :
کجا بر فرق مجنون مرغ را جای وطن بودی
اگر آه دل او گرم همچون آه من بودی
*
از آن مجنونی و ژولیده مویی شد هوس ما را
که باشد در جهان لیلی وشی فریادرس ما را
*
منابع
--------------------------------------
- تذکره مجالس النفائس صص ۳۷۷ و ۳۷۸.
- الذریعه ج ۹ ص ۲۹۲ و ۲۹۳.
- فرهنگ سخنوران ص ۱۸۹.
برچسب‌ها: مشاهیر سمرقند, شاعران سمرقند
ابوعبدالله محمدبن فضل بن عباس بلخی از صوفیان مشهور و مشایخ بزرگ خراسان در قرن سوم و چهارم هجری است. وی از بلخ رانده شد و در سمرقند سکنی گزید و بسال 319 هَ. ق. در آنجا درگذشت. او را سخنان حکیمانه ای است.
*
منابع
---------------------------------------
- لغت نامه دهخدا ج ص
برچسب‌ها: مشاهیر بلخ, صوفیان بلخ, مشاهیر سمرقند, صوفیان سمرقند
شهاب الدین احمد بن موید نسفی سمرقندی از شاعران اواخر قرن ششم و مداح ابوالمظفر رکن الدین قلج طمقاج خان مسعود از شاهان خانیه بوده است.از احوال او اطلاع کافی در دست نیست. وی معاصر سوزنی شاعر بوده و او را هجو کرده است.
منابع
---------------------------------------------------------
- فرهنگ ادبیات فارسی ص 307
برچسب‌ها: مشاهیر سمرقند, شاعران سمرقند, مشاهیر نسا, شاعران نسا
بهاء الدین محمد بن علی بن حسن ظهیری سمرقندی ازبزرگان ادبای ماوراء النهر و نویسندگان و مترسلان اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری واست. او صاحب دیوان رسالت قلج طماغ خان از شاهان آل افراسیاب بود.
ظهیری چندین کتاب نوشته است از جمله " سندبادنامه " که تحریر تازه ای از سندبادنامه خواجه عبدالحمید ابوالفوارس قناوزی است. و " اغراض السیاسه فی اعراض الریاسه " که آنرا پس از سال 552 ه. ق. به تام قلج طمغاج خان نوشته و شامل لطایف کلام ملوک است از عهد جمشید تا زمان مولف . نثر کتاب مصنوع و دارای شواهد نظم و نثر فارسی و عربی است.همچنین کتاب " سمع الظهیر فی جمع الظهیر " از تالیفات ظهیری است.
منابع
---------------------------------------------
- فهرست مشاهیر ایران ج2 ص 208
- تاریخ نظم و نثر ص 128
- فرهنگ ادبیات فارسی ص 333
برچسب‌ها: مشاهیر سمرقند, ادیبان سمرقند
ملا سعید سمرقندی دانشمند و خوشنویس فرهیخته در قرن دهم هجری است. در خوشنویسی هم مهارتی به سزا داشته و نستعلیق را نیکو می نوشته و سرانجام در سال 970 ه. ق. در کابل درگذشت.
منابع
-----------------------------------
- تذکره خوشنویسان هفت قلمی ص 85
برچسب‌ها: مشاهیر سمرقند, خوشنویسان سمرقند, درگذشتگان ۹۷۰ ه ق
زندگینامه
شمس الدین محمد بن اشرف حسینی سمرقندی از ریاضی دانان قرن ششم هجری است. او در ریاضی و هندسه و نجوم مهارت داشته و در حدود سال 600 ه. ق. درگذشته است .
کتاب ها
1- اشکال التاسیس در هندسه که 35 شکل از اشکال را در آن آورده است. این کتاب در سال 810 ه. ق. به دست قاضی زاده رومی شرح شده است .
2- شرح تحریر مجسطی
منابع
------------------------------------
- لغت نامه دهخدا ج13 ص20415
برچسب‌ها: مشاهیر سمرقند, ریاضیدانان سمرقند, درگذشتگان ۶۰۰ ه ق
|