دکتر جمشید مظاهری ( سروشیار )

استاد جمشید مظاهری سیچانی متخلص به " سروشیار " ،شاعر ادیب محقق و مورخ دانشمند و نسخه شناس کم نظیر اصفهان در روز 16 خرداد 1321 ه. ش. در محله پاچنار سیچان اصفهان به دنیا آمد.

تحصیلات ابتدایی ومتوسطه را در اصفهان به پایان رساند و با توجه به عشق فراوان به معلمی وارد آموزش و پرورش شد و در مدارس همایون شهر ( خمینی شهر کنونی ) به تدریس پرداخت. آنگاه به دانشگاه اصفهان راه یافت و در رشته زبان و ادبیات فارسی ادامه تحصیل داد و موفق به اخذ فوق لیسانس گردید. او به استخدام دانشگاه اصفهان درآمد و در گروه زبان و ادبیات فارسی به تدریس پرداخت. پس از آشکار شدن مراتب علم و فضل و جامعیت و مهارت استاد مظاهری ، به او دکترای افتخاری داده شد. استاد مظاهری از مشتاقان و جستجوگران سرسخت دانش و عاشق کتاب ها و نسخه های خطی بود و اغلب عمر خود را به مطالعه و تحقیق گذراند.

او ازسال 1346 به بعد به همکاری با مجلات معتبر ادبی پرداخت که حاصل آن بیش از 50 عنوان مقاله کوتاه و بلند ارزشمند در نقد کتاب ، تصحیح متون و جستارهای ادبی است که در نشریاتی چون یغما ، راهنمای کتاب ، آینده ، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان ، نشر دانش ، پژوهشنامه زبان و ادبیات فارسی جهان کتاب ، دریچه و چند نشریه دیگر به چاپ رسیده است. در کتاب سرو رشید و دانشنامه جهان اسلام و دانشنامه تخت فولاد نیز مقالاتی از او به چاپ رسیده است.. همچنین وی به عنوان استاد راهنما و استاد مشاور دهها پایان نامه دانشجویان دوره فوق لیسانس و دکترای رشته ادبیات را راهنمایی نمود. بررسی این پایان نامه ها نشان می دهد که او برای معرفی و نقد نسخه های خطی شوق و علاقه ای فراوان داشت.

وی در تسلط به متون ادبی و عرفانی خصوصا در عرصه ی خاقانی شناسی ، ناصر خسرو شناسی ، شاهنامه پژوهی استادی کم نظیر بود و کاملا به دقایق و نکات پیچیده متون چون لغات و دستور زبان و تصحیح متون آگاهی داشت. نثر او به شهادت مفالات و تصحیح ها و تحقیقاتش ، نثری استوار و پخته ودر عین حال روان و دل انگیز بود و توانسته بود بین سره نویسی و زنثر فنی و زبان امروز تعادلی ایجاد کند. او شعر نیز می سرود و در آن اشعار " سروشیار " تخلص می کرد اما تمایلی برای انتشار آنها نداشت.

استاد مظاهری در عرصه تاریخ نیز صاحب معلومات فراوان بود و در اصفهان شناسی نیز کم نظیر بود . تعلیقات او بر کتاب تاریخ اصفهان نوشته میرزا حسن خان جابری انصاری خود نشان دهنده وسعت و عمق اطلاعات او در تاریخ و آثار تاریخی و رجال و منابع اصفهان است. دکتر لطف الله هنرفر از او بسیار تعریف و تمجید می کرد و می گفت : " در شناخت اصفهان در همه ی ابعاد کسی را به جامعیت جمشید مظاهری نداریم."

دکتر مظاهری در راهنمایی دانشجویان و محققان بسیار سخاوتمند و مشتاق بود و به این خاطر در بین دانشجویان و محققان اصفهان محبوبیت بسیاری داشت. او انسانی فروتن و بی تکبر بود و گاه برای پرسیدن نکته ای یا اطلاع از کتابی از استمداد جستن از کسانی که چندین سال از او کوچکتر بودند ابائی نداشت.

او در سیاست دخالتی نداشت و همواره استقلال خود را حفظ می کرد . اهل ریاکاری و مجامله نبود و نظرات خود را در نقد نابسامانی های عرصه فرهنگ بیان می کرد. او برای حفظ تخت فولاد گورستان بسیار قدیمی اصفهان خون دلها خورد و از جمله در اعتراض به تخریب تکایای تخت فولاد و نابودی قبور مشاهیر مدفون در آن مقاله ای نوشت و در کیهان فرهنگی به چاپ سپرد. و هنگامی که مطلع شد عوامل شهرداری اصفهان کمر به انهدام مزار بابافولاد ( سند اصلی تخت فولاد بسته اند به رایزنی با محققان و صاحبان نفوذ پرداخت و موفق به جلوگیری از این اقدام شد و دو تن از دانشجویان رشته مرمت آثار تاریخی را به تعمیر سنگ مزار ارزشمند بابافولاد مامور نمود و کار به خوبی به پایان رسید.

دکتر مظاهری در یکی دو دهه ی آخر عمر از برخی مقامات دانشگاه اصفهان نامهربانی های بسیار دید و ساعات تدریس او کاهش یافت و از طرف دیگر بیماری دیابت او را گرفتار درد و رنج نمود . با این همه او از پا نایستاد و تدریس و تحقیق و نوشتن مقاله و تصحیح متون را واننهاد تا اینکه بر اثر گسترش بیماری و آسیب دیدن قلب و کلیه در بیمارستان دکتر چمران اصفهان بستری شد و روز پنج شنبه 19 بهمن 1396 ه. ش. چشم از جهان فروبست و روی به سرای جاوید نهاد.

پیکر استاد در میان حزن و اندوه علاقمندان و شاگردانش و شمار بسیاری از هنرمندان اهالی فرهنگ و ادب اصفهان از منزل پدری به سوی آرامستان باغ رضوان تشییع و در قطعه هنرمندان به خاک سپرده شد.

این آثار از اوست:

1 -تصحیح و تحقیق " تاریخ اصفهان " نوشته ی میرزا حسن خان جابری انصاری ، اصفهان ، مشعل ، 1378

2 - " شرح مشکلات دیوان ناصر خسرو" ( نقد حاضر در تصحیح دیوان ناصر ) نوشته ی ادیب پیشاوری ، به اهتمام جمشید سروشیار ، اصفهان : سهروردی ، 1362

3 - " ادوات شعر و مقدمات شاعری " نوشته شمس قیس رازی ، به کوشش جمشید مظاهری و محمد فشارکی ، اصفهان : بی نا ، بی تا

4 - " معیار الاشعار در علم عروض و قوافی " نوشته ی خواجه نصیرالدین طوسی ،( چاپ از روی نسخه عکسی ) ، به اهتمام محمد فشارکی و جمشید مظاهری اصفهان : سهروردی ، 1363

5 - " رساله رباعی " نوشته ی مفتی سعدالله مرادآبادی ، به اهتمام جمشید سروشیار آصفهان : بی نا { چاپخانه عرفان } ، 1358

6 - " گزیده رباعیات کمال اسماعیل " گزینش ومقدمه جمشید مظاهری ، به خط استاد نصرالله معین الکتاب ، اصفهان : سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان ، 1389

منابع

---------------------------------------------

- فرهنگ بزرگان تاریخ اصفهان ( نسخه دستنویس و چاپ نشده )

برچسب‌ها: مشاهیر اصفهان, پژوهشگران اصفهان, زادگان ۱۳۲۱ ه ش, درگذشتگان ۱۳۹۶ ه ش

استاد عباسعلی برهانی پور

زندگینامه

استاد حاج عباسعلی برهانی پور فرزند محمّدرضا، از دانشمندان و محقّقان معاصر اصفهان، در سال 1311 ه.ش. در اصفهان متولّد شد.

او پس از تحصیلات ابتدایی و متوسطه و دانشسرا، به تهران رفت و در دانشگاه تهران ادامه تحصیل داد و لیسانس گرفت. آنگاه در دبیرستان ها و مراکز آموزش عالی به تدریس مشغول شد تا اینکه به افتخار بازنشستگی نائل گردید.

وی از معلّمان انقلابی و متدیّن و دلسوز اصفهان بود که در عصر حکومت پهلوی برای ارشاد جوانان و مبارزه با رژیم روشنگری می نمود و مورد تعقیب مأموران امنیتی قرار داشت. پس از پیروزی انقلاب نیز با سخنرانی و نوشتن مقاله و کتاب به بیان معارف اسلامی و هدایت نسل جوان پرداخت. فرزند برومند او محمّدرضا در جریان جنگ ایران و عراق در بهمن ماه 1365ش در جبهه شلمچه به شهادت رسید.

استاد برهانی پور در تاریخ 13 آذر 1393 ه. ش. چشم از جهان فروبست و در قطعه نام آوران باغ رضوان اصفهان به خاک سپرده شد.

آثار

1. «جامعه شناسی انقلاب»

2. «خواسته های انسانی از پژوهش های کیهانی»

3. «ژئوفیزیک قرآن»

4. «محمّد صلی الله علیه و آله پیامبر کهکشان ها» که قسمتی از آن در سال های 1367 و 1368 در هفته نامه «نوید اصفهان» و سپس کل کتاب در سال 1394 در اصفهان چاپ شده است.

برچسب‌ها: مشاهیر اصفهان, پژوهشگران اصفهان, زادگان ۱۳۱۱ ه ش, درگذشتگان ۱۳۹۳ ه ش

دکتر سید احمد تویسرکانی

زندگینامه

دكتر حاج سيّد احمد تويسركانى فرزند عالم جليل، حاج سيّد محمّد باقر تويسركانى در سال 1314 ه. ش. در اصفهان متولّد شد، و تحصيلات حوزوى را نزد پدر خود آغاز نمود.

سپس نزد مدرّسين عالى‌قدرى همچون سيد احمد مقدّس، شيخ محمّد على عالم حبيب‌آبادى، شيخ حيدر على صلواتى، شيخ عبّاسعلى اديب حبيب‌آبادى، ملاّ هاشم جنّتى، شيخ على قديرى، حاج ميرزا رضا كلباسى، شيخ محمود مفيد، شيخ مرتضى اردكانى، حاج شيخ محمّد حسن عالم نجف‌آبادى، شيخ احمد فيّاض و مير سيّد على علاّمه فانى به تحصيل پرداخت، و در تهران نيز نزد استاد جواد مصلح به فراگيرى علوم اسلامى مشغول شد.

از سال 1333 تا 1341 در دانشكدۀ معقول و منقول دانشگاه تهران به تحصيل مشغول شد. ابتدا در رشتۀ معقول و منقول، ليسانس و سپس دكترا دريافت نمود.

او سال‌ها در دانشگاه‌هاى اصفهان به تدريس فلسفه و كلام مشغول بوده است و تلاش ارزنده‌اى جهت تصحيح و احياى متون كلامى انجام داده است.

وی در روز ۴ بهمن ۱۳۹۸ ه ش درگذشت و در قطعه نام آوران باغ رضوان اصفهان به خاک سپرده شد.

کتاب ها

1. الرّسائل المختاره، شامل چند رساله از ملاّ جلال الدّين دوانى كه به همراه رسالۀ امانت الهيّۀ ميرداماد توسّط او تصحيح شده، و به چاپ رسيده است

2. سبع رسائل، شامل معرّفى حواشى و شروح بر تجريد الاعتقاد خواجه نصير الدّين طوسى و ابطال الزّمان الموهوم تأليف ملاّ اسماعيل خواجويى، به همراه پنج رساله از تأليفات ملاّ جلال الدّين دوانى: اثبات الواجب القديم، اثبات واجب الجديد، الزّوراء و دو شرح مختصر و مفصّل از خود دوانى

3. تصحيح رسالۀ غنا تأليف ميرزا عبد الغفّار تويسركانى

4. ثلاث رسائل كه شامل سه رساله از ملاّ جلال دوانى: تفسير سورۀ كافرون، شرح هياكل النّور سهروردى و شرح بر انموذج العلم

5. رسالۀ وقف تأليف حاج سيّد محمّد باقر حجّت الاسلام شفتى

از دکتر تویسرکانی مقالات بسیاری در نشریه های معتبر همچون مشکوه و مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان و مجله وقف میراث جاویدانبه چاپ رسیده است .

منابع

---

-فصل‌نامۀ وقف ميراث جاويدان، پاييز و زمستان 1376، ص 48،

- اعلام اصفهان ج1 ص389

برچسب‌ها: مشاهیر اصفهان, پژوهشگران اصفهان, زادگان ۱۳۱۴ ه ش, درگذشتگان ۱۳۹۸ ه ش