ملا بدیع الزمان هرندی اصفهانی

زندگینامه :

ملّا بدیع الزّمان بن اسحاق هرندی قهپائی اصفهانی ، از علما و فقها و فلاسفه در قرن یازدهم هجری است.

در اصفهان نزد علمای این شهر از جمله شیخ بهائی به تحصیل پرداخت. سپس به منصب شیخ الاسلامی یزد منصوب شد و سرانجام در سال 1049ق وفات یافت.

کتاب ها و آثار :

۱. " ریاض العابدین فی شرح الصحیفه " به فارسی که آن را پس از تألیف به نام شاه صفی صفوی نامیده است.

۲. کتابت "التّعلیقات " نوشته ی ابن سینا

۳. کتابت " المبداء و المعاد " نوشته ی ابن سینا

وی این دو کتاب را در سال 1016ق کتابت کرد. این نسخه ها به شماره 12748 در کتابخانه آیت اللَّه مرعشی نجفی موجود است.

منابع :

-----------------------------------------------

- اعلام اصفهان ج۲ ص

- فهرست نسخه های خطی کتابخانه آیت الله العظمی مرعشی نجفی ج ص

برچسب‌ها: مشاهیر اصفهان, فقیهان اصفهان, مشاهیر هرند, درگذشتگان ۱۰۴۹ ه ق

آیت الله حاج آقا سید حسین خادمی اصفهانی

زندگینامه

آیت الله حاج آقا سید حسین خادمی ابن آقا سیّد ابوجعفر خادم الشریعه ابن سیّد صدرالدین محمّد عاملی، عالم مجاهد و فقیه زاهد. از علمای بزرگ معاصر اصفهان، در جمعه 3 شعبان 1319ق در اصفهان متولّد گردید.

مقدمات و سطوح را در اصفهان نزد میرزا احمد مدرس، میر محمّد صادق مدرس خاتون آبادی، ملّا عبدالکریم گزی، شیخ علی مدرس یزدی، میر سیّد علی نجف آبادی، سیّد محمّد نجف آبادی، سیّد میرزا اردستانی و جمعی دیگر از بزرگان فراگرفت و جهت تکمیل تحصیلات خود به نجف اشرف مهاجرت نموده و در آنجا در خدمت آیات عظام آقا سیّد ابوتراب خوانساری، آقا سیّد ابوالحسن اصفهانی، شیخ محمّد جواد بلاغی، میرزا محمّد حسین نائینی و آقا ضیاءالدّین عراقی بهره کافی برده تا به مقام اجتهاد نائل گردید و با کسب اجازات روایتی و اجتهاد به اصفهان مراجعت نمود و از حین ورود تا هنگام وفات به افاده و افاضه و تدریس خارج فقه و اصول در مدرسه صدر بازار و اقامه جماعت در مسجد دارالشّفا و مسجد نو حاج رسولیها و منبر و موعظه و ارشاد و هدایت مردم و امر به معروف و نهی از منکر مشغول گردید.

وی از ارکان مبارزه مردم اصفهان علیه رژیم پهلوی بوده و به ویژه در جریان قیام 15 خرداد از مرجعیت و مبارزه امام حمایت های شجاعانه و بی دریغ داشته و ساواک نسبت به فعالیت های ایشان علیه رژیم حساسیت بالایی داشت. در واقعه 5 رمضان 1397ه.ق منزل ایشان در چهارباغ پایین کانون نهضت مردم اصفهان علیه رژیم بود و با حمله مأموران رژیم، تعدادی از انقلابیون در حوالی منزل ایشان به شهادت رسیدند پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مردم اصفهان ایشان رابه عنوان نماینده خود در مجلس خبرگان بررسی قانون اساسی و سپس نماینده مجلس خبرگان رهبری برگزیدند. در جریان جنگ ایران و عراق نیز ایشان در پشتیبانی از رزمندگان و تشویق مردم در کمک به جبهه های نبرد تلاش فراوان داشت.

او اقدامات خیریه فراوانی را با همت عالی خود انجام داده است که اهم آنها عبارتند

از: تأسیس انجمن خیریه مددکاری امام زمان، تأسیس مؤسسه خیریه احمدیه (شامل دبیرستان و کتابخانه و...) تأسیس انجمن خیریه صادقیه جهت خدمت رسانی به سالخوردگان و معلولان، تجدید بنای مسجد جامع حاج رسولیها در اصفهان و ساخت مسجدی در جزایر قشم و هرمز و تأسیس چند کتابخانه در مدرسه ملّا عبداللَّه و مؤسسه احمدیه

همچنین ایشان در ارشاد و راهنمایی مردم و تبلیغ دین اهتمامی فراوان داشته و خدمات آن مرحوم در جلوگیری از برخی منکرات اداره آموزش و پرورش و همچنین تبلیغات سوء و ضد ولایتی برخی از منبریان اصفهان فراموش نشدنی است.

آن مرحوم دارای کتابخانه نفیسی بود که تعدادی از کتب خطی آن به خط مؤلفین بوده و اکنون در اختبار فرزندان ایشان می باشد.

آیت الله خادمی در صبح روز دوشنبه 18 جمادی الثّانیه سال 1405ق در اصفهان وفات یافته و جنازه پس از تشییع عظیم در سه شنبه به مشهد مقدس حمل و در جوار مرقد مطهر حضرت رضاعلیه السلام مدفون گردید و جلسات متعدد ختم و یادبود برای ایشان در بسیاری از شهرها برگزار شد.

کتاب ها

1. «تقریرات درس مرحوم نائینی درباره صوم و صلاه»

2. «تقریرات درس اصول: از اوائل مباحث الفاظ تا آخر معنی حرفی»

3. «تقریرات درس اصول: از بحث خاتمه برائت تا آخر تراجیح»

4. «حواشی بر طهارت و صلاه» کتاب «مصباح الفقیه» تألیف: حاج آقا رضا همدانی

5. «رساله در عدم ارث زوجه از غیر منقول»

6. «رساله در لباس مشکوک»

7. «رهبر سعادت یا دین محمّدصلی الله علیه وآله» در دو مجلد به فارسی، که در سال 1394 ه. ش. و قبل از آن هم چند بار به چاپ رسیده است.

منابع

------------------------------------------------------

- تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان، ج1، صص290-288؛

- مجله نور علم، شماره مسلسل 35 خرداد 1369ش، صص107-90؛

- گنجینه دانشمندان، ج3، ص90؛

- مؤلفین کتب چاپی، ج2، ص390؛

- نقباء البشر، ج2، صص 518 و 519؛

- الذریعه، ج11، ص310؛

- گلزار مشاهیر، صص 29 و 30؛

- مستدرک فهرس التّراث، صص 173 و 174؛

- مدرس مجاهدی شکست ناپذیر، صص 163 و 164؛

- روزنامه اطلاعات، مورخ 20 اسفند 1363ش.

- اعلام اصفهان ج2 صص 611 و 612

برچسب‌ها: مشاهیر اصفهان, فقیهان اصفهان, زادگان ۱۳۱۹ ه ق, درگذشتگان ۱۴۰۵ ه ق

شیخ علی یزدی اصفهانی

شیخ علی یزدی اصفهانی فرزند شیخ محمد علی بن زین العابدین از علمای معاصر اصفهان است. او در اصفهان متولد شد و پس از مدتی تحصیل نزد علمای اصفهان به قم رفت و درس علمای آن شهر به خصوص آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی حاضر شد. آنگاه به اصفهان بازگشت و به اقامه نماز جماعت و ارشاد مردم پرداخت و سرانجام در روز 4 صفر 1404 ه ق وفات نمود و پیکرش در ایوان شرقی صحن امامزاده زینبیه اصفهان به خاک سپرده شد.

وی پدر آیت الله محمد یزدی رئیس پیشین قوه قضائیه ایران است.

منابع

------------------------------------

- مزارات اصفهان ص237

برچسب‌ها: مشاهیر اصفهان, فقیهان اصفهان, درگذشتگان ۱۴۰۴ ه ق

شیخ محمد یزدی اصفهانی

شیخ محمد یزدی فرزند شیخ محمد علی یزدی بن زین العابدین از علمای معاصر اصفهان است . او در اصفهان نزد آقا سید محمد مدرس نجف آبادی و آقا سید مهدی درچه ای به تحصیل پرداخت . او در یکی از مساجد محله احمداباد اصفهان اقامه جماعت می نمود. وی پس از یک بیماری طولانی قلبی و ریوی در شب پنج شنبه 21 صفر 1379 ه. ق. در اصفهان وفات نمود و پیکرش در تکیه ملک واقع در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.

منابع

---------------------------------------

- مکارم الآثار ج6 ص2054

- تذکره القبور یا دانشمندان و بزرگان اصفهان ص446

برچسب‌ها: مشاهیر اصفهان, فقیهان اصفهان, درگذشتگان ۱۳۷۹ ه ق

شیخ محمد علی یزدی

زندگینامه

شیخ محمد علی یزدی فرزند زین العابدین از فقهای قرن چهاردهم هجری قمری در سال 1273 ه. ق. در محله قلعه کهنه یزد متولد شد.و در یزد نزد سید علی مدرس یزدی و سید مرتضی یزدی ( معروف به شیخ مرتضی ) درس خواند و در سال 1311ه. ق. به همراه استادش سید علی به مشهد مقدس رفت و پس از وفات استاد در سال 1312 به اصفهان مهاجرت نمود و در آنجا نزد حاج اقا منیرالدین بروجردی و آقا میرزا محمد حسن نجفی و شیخ محمد تقی آقا نجفیاخوند کاشی و جهانگیر خان قشقائی تحصیلاتش را انجام داد و چون میرزا محمد حسن وفات نمود شیخ محمد علی به تدریس پرداخت. او در سال 1323 ه. ق. به اشاره شیخ محمد تقی آقا نجفی مجتهد مشهور اصفهان شروع به مناظره با یکی از اهالی جلفای اصفهان نمود که 2 سال طول کشید و سرانجام بر ان مبلغ ارمنی غالب شد . او کیفیت مناظرات را در رساله ای نوشته است.

وی سال ها در محله جوباره اصفهان ساکن بود و در یکی از مساجد آن اقامه نماز جماعت می کرد.و در اواخر عمر در محله احمدآباد ساکن شدو در مسجد محله حمام کوچک به اقامه نماز جماعت پرداخت و نزد عموم مردم مورد اعتماد بود و مردم برای حل مشکلات شرعی و گرفتاری های خود به او مراجعه می نمودند.

وی سرانجام در روز 18 ربیع الاول سال 1351 ه. ق. در اصفهان وفات نمود و پیکرش در تکیه ملک واقع در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.

کتاب ها

1- حاشیه بر مکاسب

تقریرات درس شیخ محمد تقی آقا نجفی

منابع

-----------------------------------------

- مکارم الآثار ج6 صص 2053-2054

- تذکره القبور یا دانشمندان و بزرگان اصفهان ص445

- بزم معرفت ص280

برچسب‌ها: مشاهیر یزد, مشاهیر اصفهان, فقیهان اصفهان, زادگان ۱۲۷۳ ه ق

شیخ محمد باقر صدیقین اصفهانی

حاج شیخ محمّد باقر صدیقین از فقهاء و علمای معاصر اصفهان فرزند ملّا حسینعلی صدیقین در سال ۱۳۰۷ ه. ش.(۱۳۴۷ ه. ق. ) در اصفهان متولّد شد و نزد پدر بزرگوار خود و همچنین حضرات آیات شیخ هبهاللَّه هرندی، شیخ محمّد حسین مشکینی، حاج آقا جمال الدّین خوانساری، آقا میرزا هاشم خوانساری، سیّد محمّد باقر ابطحی سدهی، شیخ محمّد رضا جرقویه ای، سیّد علی اصغر برزانی، سیّد صدرالدّین کوپائی، شیخ محمود مفید، حاج آقا حسین خادمی، میرزا علی آقا شیرازی، سیّد عبدالحسین طیّب، حاج میر سیّد علی مجتهد نجف آبادی و حاج آقا رحیم ارباب به تحصیل پرداخت و به مدارج عالی علم و فضل نائل شد. همچنین از درس میر سیّد علی بهبهانی و حاج آقا حسین بروجردی بهره برد.

ایشان علاوه بر مهارت در فقه و اصول و حکمت، در علوم غریبه نیز ماهر بوده و به وعظ و خطابه نیز می پرداخته و در تعبیر رؤیا و استخاره نیز زبانزد خاص و عام بود.

وی اغلب در مسجد درکوشک به اقامه جماعت می پرداخت و در منزل به تدریس فقه، کلام و اخلاق مشغول بود.

او عالمی وارسته و همچون پدر بزرگوار خود مرجع حل مشکلات مردم بود و سرانجام در شنبه 5 جمادی الثّانی ۱۴۱۴ ه. ق. وفات یافته و پس از تشییع باشکوه توسط مردم اصفهان به تخت فولاد حمل و جنب مرقد پدر بزرگوارش در تکیه کازرونی به خاک سپرده شد.

منابع

-------------------------------------------

- روضه رضوان، صص 222-215

برچسب‌ها: مشاهیر اصفهان, فقیهان اصفهان, زادگان ۱۳۴۷ ه ق, درگذشتگان ۱۴۱۴ ه ق

میرزا ابراهیم اصفهانی

زندگینامه

شیخ میرزا ابراهیم بن شیخ اسماعیل اصفهانی، عالم فاضل در سال 1290ه. ق. در اصفهان متولّد شده، و سپس به مشهد مقدّس مهاجرت کرده، و در آن جا نزد سیّدعلی حائری یزدی و شیخ اسماعیل ترشیزی تلمّذ نموده است. در سال 1318ق نیز به سامرّا رفته، و دو سال در درس میرزا محمّدتقی شیرازی حاضر شده، و در شوّال 1334 به کرمانشاه سفر کرده، و سرانجام در سال 1339ق در مشهد مقدّس وفات یافته است. پدرش نیز از مردان صالح و اهل خیر بوده و در سال ۱۳۳۰ ه. ق. در کاظمین وفات یافته است.

کتاب ها :

1. احکام النّجاسات

2. رساله در شکّ رکعات نماز

3. منجزات مریض

4. المواقیت

منابع

-----------------------------------------------

- نقباءالبشر ج1، صص8 9؛

- تاریخ اصفهان، جابری، ص286؛

- دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج1، ص103.

برچسب‌ها: مشاهیر اصفهان, فقیهان اصفهان, زادگان ۱۲۹۰ ه ق, درگذشتگان ۱۳۳۹ ه ق

سید عبدالعلی عقدایی

سیّد عبدالعلی عقدائی فرزند سیّد احمد، عالم فاضل جلیل. در عقدای یزد متولّد شده و مقدمات علوم دینی را در مدرسه کاسه گران و نیم آورد اصفهان تحصیل کرده. آنگاه به محضر آخوند ملاّ محمّدحسین فشارکی و آخوند ملاّ عبدالکریم گزی حاضر شد و کسب فیض نمود.

سال ها در اصفهان به شغل محضرداری مشغول بود. او متولّی مدرسه نیم آورد بود و در بین مردم به تواضع مشهور و عالمی خلیق و مهربان و زیرک و کاردان بود و در کمک به ایتام و فقراء تلاش می نمود. وی در 8 صفر 1371ق (برابر با 16 آبان 1330ش) وفات یافته و در صحن تکیه سیّد العراقین در تخت فولاد اصفهان مدفون شد.

منابع

-------------------------------------------------

- شرح مجموعه گل، صص 379-381.

برچسب‌ها: مشاهیر عقده, مشاهیر اصفهان, فقیهان اصفهان, درگذشتگان ۱۳۳۰ ه ش

شیخ عبدالعال فریدنی اصفهانی

شیخ عبدالعال بن محمّد مقیم فریدنی خوانساری، عالم فاضل از علمای اصفهان در قرن دوازدهم هجری است، ظاهرا از شاگردان علاّمه ملاّ محمّدباقر مجلسی بوده و در اصفهان به تدریس و تحقیق و تألیف مشغول شده است. او تا سال 1149ق در قید حیات بوده و سال وفاتش معلوم نیست. جمعی از فضلاء نزد او تحصیل کرده اند از جمله فرزندش علی و نظام الدّین خوانساری و محمّدرضا بن سلطان احمد قاری خوانساری(1)

به دستور او در جمادی الثّانیه 1107ق، نظام الدّین محمّدفاضل تونی کتاب «الروضه البهیّه» را نوشته و صاحب عنوان آن را با نسخه ای که به نظر علاّمه مجلسی رسیده و تصحیح شده است، مقابله و تصحیح کرده است. تاریخ مقابله 1119ق است. این نسخه در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است.(2)

شیخ عبدالعال «مصباح» کفعمی موسوم به «جنه الامان الواقیه» را به فارسی ترجمه کرده و آن را به شاه طهماسب ثانی تقدیم داشته است. نسخه ای از این کتاب به خط علی بن عبدالعال (فرزند مترجم) و موّرخ شوال 1108ق با حواشی مترجم، به خط نستعلیق و نسخ، به شماره 1259 در کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی مشهد موجود است.(3) نسخه دیگری از این کتاب به شماره 2509 در کتابخانه مرکز احیاء میراث اسلامی در قم وجود دارد.(4)

از آثار او کتابی در «ادعیه» مشتمل بر 40 باب به فارسی نوشته و تاریخ کتابت 6 جمادی الاوّل 1121ق است. نسخه به شماره 15353 در کتابخانه مجلس شورای ملّی موجود است.(5) او همچنین در حواشی «تفسیر جوامع الجامع» طبرسی، حواشی از «تفسیر بیضاوی» نقل نموده و تعلیقاتی در نقد آن از خود افزوده و کتاب را در 17 رجب 1149ق وقف نموده است. نسخه به شماره 241 در کتابخانه مدرسه فیضیه قم نگهداری می شود(6) شیخ عبدالعال «صحیفه سجادیه» را ترجمه کرده و شاگردش نظام الدّین خوانساری در سال 1110ق آن را کتابت کرد. سپس به امر او شاگرد دیگرش محمّدرضا خوانساری در 10 رمضان 1110 ملحقاتی بر «صحیفه سجادیه» را کتابت نمود و مترجم حواشی مفیدی به فارسی به آن کتاب افزود. نسخه ای از این کتاب در کتابخانه مرحوم شیخ مهدی مجدالعلماء نجفی در اصفهان موجود است.(7)

منابع

--------------------------------------------------------

1- بنگرید به: الکواکب المنتشره، صص 444 و 445.

2- فهرست رضوی، ج5، ص448.

3- فهرست الهیات مشهد، ج2، ص402.

4- فهرست خطی احیاء، ج7، ص10.

5- فهرست مختصر مجلس، ص39.

6- فهرست فیضیه (استادی) ، ج1، ص66.

7- تراجم الرجال، ج1، ص299 و ج2، ص851؛ قبیله عالمان دین، ص235.

برچسب‌ها: مشاهیر اصفهان, فقیهان اصفهان, مشاهیر فریدن

شیخ غلامحسین آبشاهی یزدی

شیخ غلامحسین آبشاهی یزدی فرزند ملا علی اکبر از فقهاء و مدرسین اصفهان در قرن چهاردهم هجری است. وی در سال ۱۲۷۰ ه. ش. در روستای آبشاهی ( نعیم آباد ) در حومه ی جنوبی شهر یزد به دنیا آمد. در کودکی نزد پدر که امام جماعت آن روستا بود تحصیل کرد و پس از فوت پدر در ۱۷ سالگی به اصفهان رفت . و در مدرسه درکوشک اصفهان ساکن شد.

او از درس علمای بزرگ اصفهان همچون میرزا یحیی مدرس بیدابادی ، میر سید علی مجتهد نجف آبادی شیخ محمد تقی آقانجفی و آخوند ملا عبدالکریم گزی بهره برد.سپس به شهر قم سفر کرد و در درس آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی حاضر گردید. پس از آن به اصفهان بازگشت و در مدرسه جده بزرگ به تدریس فقه و اصول و ادبیات عرب پرداخت. همچنین در مسجد میرهندی در اصفهان درس تفسیر داشت.

او عالمی عابد و زاهد و با تقوا بود و سرانجام در ماه جمادی الثانی سال ۱۳۷۲ ه. ق. ( مطابق با جمعه ۲۱ اسفند ۱۳۳۱ ه. ش. از دنیا رفت و در تکیه گلزار د تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.

منابع :

----------------------------

- تذکره القبور یا دانشمندان و بزرگان اصفهان ص ۴۶۸

- گلزار مقدس صص ۲۱۴ و ۲۱۵

- دانشنامه تخت فولاد اصفهان ج۱ صص ۴۵ و ۴۶

برچسب‌ها: مشاهیر یزد, مشاهیر اصفهان, فقیهان اصفهان, زادگان ۱۲۷۰ ه ش

حاج محمد جعفر آباده ای

زندگینامه

حاج محمد جعفر آباده ای فرزند محمد صفی صغادی آباده ای فارسی ، دانشمند ، فقیه ، متکلم و مجتهد بلند مرتبه قرن سیزدهم هجری و از علمای بزرگ اصفهان در حدود سال ۱۱۹۰ ه. ق. در روستای صغاد از توابع آباده به دنیا آمد.

او در اصفهان نزد دانشمندان بزرگی همچون حاج محمد ابراهیم کلباسی ، حاج سید محمد باقر حجت الاسلام شفتی بیدآبادی و آقا سید محمد مجاهد تحصیل کرد و علوم عقلی و عرفان را نزد ملا اسماعیل واحدالعین ، سید رضی الدین لاریجانی و احتمالا ملا علی نوری آموخت.

او بیشتر عمر خود را در اصفهان به صدور فتوا ، تدریس و تحقیق و نگارش کتاب و رفع مشکلات مردم گذراند. او عالمی زیرک و خوش مشرب و شوخ طبع بود و شوخی هائی از او نقل می کنند. آباده ای در علوم زمان خود به خصوص فقه ، حدیث و کلام و ادبیات عرب استاد بود و علوم عقلی را به خوبی می دانست. از آثار خیریه او احداث مسجدی در نزدیکی مسجد جامع اصفهان و مقابل بازار بزرگ است که اکنون به نام ایشان به مسجد حاج محمد جعفر معروف است.

این عالم وارسته و مجتهد عالیقدر در شب شنبه ۱۹ رمضان سال ۱۲۸۰ ه. ق. در اصفهان درگذشت و به گورستان تاریخی تخت فولاد اصفهان منتقل و در تکیه ای به نام خود ایشان ( تکیه حاج محمد جعفر ) به خاک سپرده شد.

کتاب ها

۱- بحرالاصول ۲- تحفه المیتین ۳- تعلیقه بر رجال وسیط استرآبادی ۴- رساله حمامیه ۵- رساله عملیه ۶- سوال و جواب ۷- شرح اسماء الحسنی ۸- شرح کافی ۹- شرح تجریدالکلام ۱۰- صیغ العقود و الایقائات ۱۱- عبادات ۱۲- فقه جعفری ۱۳- فهرست کافی ۱۴- مرایا ۱۵- معاملات ۱۶- نقودالمسائل الجعفریه ۱۷- الوجیزه ۱۸- هدایه الاخبار

----------------------------------------------------------------------------

منبع

اعلام اصفهان ، ج۲، سید مصلح الدین مهدوی ، تصحیح و تحقیق و اضافات : غلامرضا نصراللهی ، اصفهان : سازمان رفاهی فرهنگی شهرداری اصفهان و مرکز اصفهان شتاسی و خانه ملل ، ۱۳۸۷ ، صص ۳۰۹-۳۱۳

با تلخیص و تغییر در عبارات نقل شد.

برچسب‌ها: مشاهیر آباده, فقیهان اصفهان, مشاهیر اصفهان, درگذشتگان ۱۲۸۰ ه ق